Sosyal Medya

Sosyal Medya Katılımcıların bir araya gelerek fikir alışverişi yaptığı, tartıştığı, iletişim kurduğu ve sosyal etkileşime girdiği, altyapısı web tabanlı yazılım ve hizmetlerden oluşan online ortamlardır.

Online ortamdaki bu etkileşim, yazarak (metinsel), dinleyerek ve/veya konuşarak (işitsel), fotoğraf (görsel) ve video paylaşarak olduğu gibi değişik biçimlerde de olabilir. Online ortamdaki bu etkileşim, bu başlıklardan biriyle de olabilir hepsini de içerebilir ya da bu başlıkların alt kümelerinden de oluşabilir.

Bir web sitesi sadece metinsel yoruma açık olabilir katılımcısıyla bu yolla etkileşime girebilir. Başka bir site ise görsel yüklemenize, sesli mesaj bırakmanıza imkân verebilir. Bir içeriğin önerilmesi ve paylaşılması, güncel konuların tartışılması, ürün, hizmet ve markaların değerlendirilmesi, puanlandırılması, bunlara ilave olarak heveslerin, hobilerin ve ilgi alanlarının paylaşılması da sosyal medya ile mümkündür.

Sosyal Medya internet kullanımının çok hızlı artması ile daha da yaygınlaşmıştır. Akıllı cep telefonları, tabletler ve diğer mobil cihazlar üzerinde internetin sürekli açık olması ve geniş bant erişim imkanının bulunması Sosyal Medyanın yayılmasın da en önemli rolü üstlenmiştir.

İnsanlar birçok işlem için, internetin yaygınlaşmasından önce bulunduğu konumdan belirli saat aralığında işlem yapacağı yere gider, sıra varsa beklerdi. Bugün ise, bu işlemleri internet sayesinde cep telefonu, tablet ve bilgisayarlar üzerinden bulunduğu yerden düşük maliyetlerle yapabilir duruma geldiler. Bankadan ödeme yapma, uçak veya otobüs bileti alma, fatura ödeme vb. bu işlemlere örnek olarak gösterilebilir.

İnternet üzerinden alışveriş yapma yani e-ticarette internetin yaygınlaşmasıyla çok hızlı bir şekilde artmış ve belirli bir ivme ile de artmaya devam etmektedir. Hayatımızı kolaylaştıran bütün bu işlemleri yapmak için, hizmet veren ve/veya ürün satan firmaları ve alacağımız ürün ve/veya hizmeti seçmemiz gerekir. İşte bu seçim ile ilgili karar verme sürecinde Sosyal Medya bize yol gösterir. Firma ve ürün ile ilgili yorumlar, deneyimler, tavsiyeler ve ürün hakkındaki içerikler bize yol gösterir. Dijital Pazarlama için Sosyal Medya en önemli araçlardandır.

Sosyal Medya Biçimleri

Sosyal Medya olarak tanımlanacak birçok internet sitesi tek bir kategori içine sığmaz. Etkileşimde kullandıkları yöntemler içerik alışverişi ve paylaşımı, içeriğin değerlendirilmesi, tartışılması, fotoğraflar, video, kullanıcı soruları, blog postları vb. gibi çevrimiçi dijital ortamda yayılabilecek birçok şey olabilir. Bu sitelerin temel işlevleri göz önüne alınarak, çoğu işlevi belli ölçülerde kapsayan, bazı genel kabul görmüş gruplandırmalar yapılabilir. Ancak bu gruplandırmaların hiçbirine tam oturmayan, birden fazla kategoriye giren ya da hiçbir kategoriye girmeyen Sosyal Medya sitesi olduğunu göreceksiniz.

Ağ Siteleri

Arz Siteleri

Medya Paylaşım Siteleri

Forumlar ve Tartışma Siteleri

Değerlendirme Siteleri

Bloglar

Podcast’lar

Mikro Bloklar

Wikiler

Sosyal Medya Ağ Siteleri

En çok bilinen ve yaygın olarak kullanılan Sosyal Ağ Sitesi Facebook’tur. Linkedin de iş dünyasında yaygın olarak kullanılan diğer Sosyal Ağ Sitesidir. Sosyal Ağ Siteleri kullanıcılarına videodan yazıya, oyun, grup ve amaçlara kadar paylaşabilecekleri bir arkadaş grubu oluşturabilecekleri bir platform sunmaktadır.
2004 yılında kurulan ve 2006 yılı Nisan ayında genel kullanıma açılan Facebook 2010 yılında 500 milyon kullanıcıya ulaştı. 2020 yılı ilk çeyreğinde ise bu sayı 2.7 milyara ulaşarak muazzam boyutlara ulaşmıştır. Türkiye’de ise bu sayı 2020 yılında 37 milyona ulaşmıştır.

Sosyal Medya Arz Siteleri

Kayıtlı kullanıcıların bağlantı, fotoğraf, metin ve video paylaşabildikleri, paylaşılan içeriklerin oylandığı, yeteri kadar oy alan içeriğin üstlere çıktığı sitelere Sosyal Medya Arz siteleri diyebiliriz. www.digg.com , www.reddit.com ve www.stumbleupon.com sitelerini örnek olarak verebiliriz. Oylama kadar, müzakereye ve tartışmaya da imkan sağlayan bu siteler aracılığı ile, kullanıcıların düşünme ve tepki verme yolları hakkında muazzam bilgiye sahip olunabiliyor.

Medya Paylaşım Siteleri

Çeşitli fotoğraf ve videoların yüklendiği ve paylaşıldığı ve paylaşılan bu medya üzerin de değerlendirme, yorum ve tartışma yapıldığı siteler, Medya Paylaşım Siteleri olarak gruplandırılabilir.
Kullanıcıların vidoları ve fotoğrafları sakladıkları ve paylaştıkları Pinterest (www.pinterest.com ) 2010 yılında piyasaya çıkmış 2020 yılında 416 milyon aktif kullanıcıya ulaşmıştır.
Kullanıcılarına ücretsiz fotoğraf ve video paylaşım imkânı sunana Instagram (www.instagram.com) da 2010 yılı Ekim ayında kurulmuş, 2020 yılı Haziran ayında 928 milyonun üzerinde kullanıcı sayısına ulaşmıştır.
Youtube (www.youtube.com ) Vimeo ( www.vimeo.com ) vb. birçok sitede video içerikler ile değerlendirme, yorum ve tartışma ortamı sunmaktadır.

Forumlar ve Tartışma Siteleri

Bir kullanıcı hesabı açarak, istenilen her konu hakkında online veya e-posta ile tartışma gruplarının oluşturulmasını sağlayan sitelere Formlar ve Tartışma Siteleri diyebiliriz. Günümüzde hemen her konuda, genel, sektörel veya niş topluluklara hitap eden çok sayıda tartışma sitelerine rastlayabilirsiniz.
Bu sitelere örnek olarak Google Groups ( http://groups.google.com ) ve Yahoo Groups ( http://groups.yahoo.com ) siteleri gösterilebilir.

Değerlendirme Siteleri

Kullanıcılarına Değerlendirme ve not verme imkanı sunan sitelerdir. Kullanıcılar, not verme ve değerlendirme işlemlerini firmalar, ürünler, kitaplar, müzik, oteller, hizmetler, lokantalar vb. gibi başlıklar için yapmaktadır.
Amazon ( www.amazon.com ) bir e-ticaret sitesidir. Bu site, kullanıcılarına sitede ürün satan firmalar ve bu firmalara ait ürün ve/veya hizmetler hakkında not verme ve yorum yapmayı sağlayan özellikler barındırır. Hepsiburada, N11, Gittigidiyor, Trendyol ve PttAVM gibi e-ticaret siteleri de değerlendirme sitelerine örnek olarak gösterilebilir.
Tripadvisor ( www.tripadvisor.com.tr ), Trivago (www.trivago.com.tr ) siteleri de seyahat ve otel değerlendirme sitelerine örnek olarak gösterilebilir.

Bloglar

Blog, sıralanmış yazı ve yorumların web tabanlı yayınlanması olarak adlandırılabilir. Genellikle güncelden eskiye doğru sıralanır. weB LOG’un kısaltılmasıdır. İnsanlar yayınları ile kendini ifade eder ve okuyucuların yaptığı yorumlar ile de iletişime geçilir.
Bir anda isteyen herkesin yayıncı olduğu blog platformları sayesinde, milyonlarca insan küresel izleyicisi ile buluştu.
WordPress (www.wordpress.com ) Blogger (www.blogger.com ) bu konuda ücretsiz servis veren sitelerdir. Bu sitelerde Blog açmak çok kolaydır. Hosting hizmeti veren bir sunucu üzerinde kendi alan adınızla Blog açmak da çok zor değildir.

Podcast’lar

Radyo Programları, videolar vb. gibi Dijital medya ürünlerinin bilgisayar, cep telefonu ve tablet gibi cihazlara internet üzerinden indirilecek şekilde yayınlanmasına Podcasting, indirilen dosyaya ise Podcast denir. Podcast’in ses veya video kayıtlarının internette bir yazılım aracılığı ile indirilmesi ile farkı, “fedd” kullanılmasıdır. Feed sayesinde her yayınlanan yeni bölümün özel bir yazılım tarafından izlenerek otomatik olarak cihazımıza yüklenmesi sağlanır.
Apple’in iTunes’ (www.apple.com/itunes ) gibi podcast portalları sayesinde ilgi alanlarınıza karşılık gelecek podcast’ları bulabilirsiniz.

Mikro Bloglar

Dosya büyüklüğünün ve içeriğin paylaşım başına sınırlı olarak yayınlandığı bloglar Mikroblog olarak adlandırılır. Kullanıcılara kısa cümleler, anlık görseller ya da video linkleri gibi sınırlı içerik parçalarını paylaşmak için oluşturulan ortamlar Mikrobloglardır.
Mikroblog 2006 ve 2007 yıllarında asıl gelişimini göstermiştir ve yaygınlaşmıştır. 2007 yılı Mayıs ayındaki mikroblog site sayısı dünya çapında 100 ün üzerinde idi.
Tumblr (www.tumblr.com ) Ocak 2014 den günümüze kadar yayında olmasına rağmen mikroblog denilince Twitter (www.twitter.com ) en yaygın ve ilk akla gelen sitedir.

Wikiler

Kullanıcıları tarafından ortaklaşa birçok farklı dilde Yazı eklenebilen, düzeltme, ekleme, çıkartma yapılabilen, yorum ve tartışma yapılabilen, ücretsiz, reklamsız ve kar amacı olmayan internet siteleridir.
En tanınmış olanı online ansiklopedi olan Wikipedia (www.wikipedia.org ) dır. Ocak 2014 te Wikipedia, veritabanında 2.6 milyar sözcükten oluşan, yaklaşık 4.426.000 İngilizce yazı bulunduğunu açıklamıştır. Bu rakamlar İngilizce ansiklopedisi Britannica’dan ( www.britannica.com ) 60 kat daha büyüktür.